در حالی‌که سه هفته از رویداد به رودخانه انداختن کارجویان افغان در مرز ایران می‌گذرد، اعضای هیئت محلی هرات و هیئت دولت مرکزی افغانستان می‌گویند شواهدی که به‌دست آورده‌اند نشان می‌دهند که مرزبانان ایرانی در قتل کارجویان افغان دست داشته‌اند. این هیئت‌ها همچنین می‌گویند مقام‌های ایران حاضر نشده‌اند در سطوح بالا با دولت افغانستان در این‌باره مذاکره کنند و اگر موضوع پیگیری نشود به دادگاه لاهه و سازمان ملل شکایت خواهند برد.
روزنامه «۸صبح» افغانستان دوشنبه ۲۹ اردیبهشت / ۱۸ مه گزارش داده است که شماری از اعضای مجلس نمایندگان این کشور که عضو هیئت مرکزی بررسی رویداد کشتار کارجویان افغان در رودخانه مرزی هریرود هستند، بر پیگیری جدی این رویداد پافشاری کرده و هشدار داده‌اند که اگر این موضوع از سوی دولت افغانستان دنبال نشود، آن‌ها به دادگاه بین‌المللی لاهه در هلند و سازمان ملل متحد شکایت خواهند برد.
اعضای هیئت محلی هرات و هیئت دولت مرکزی می‌گویند یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که مرزبانان ایرانی مرتکب جنایت شده و در قتل کارجویان افغان دست داشته‌اند.
آن‌ها می‌افزایند که مقام‌های ایرانی حاضر نشدند در سطح مقام‌های بلندپایه با دولت افغانستان در این‌باره مذاکره کنند و تنها در سطح «کمیسارهای مرزی» (مرزبانان) مذاکره کرده‌اند.
در روز جمعه ۱۲ اردیبهشت / یکم مه، ۵۷ نفر از مهاجران افغانستانی پس از ورود به خاک ایران در رودخانه هریرود انداخته شدند که ۲۳ نفر از آن‌ها جان خود را از دست دادند. شواهدی که مقام‌های محلی و دولتی در افغانستان به‌دست آورده‌اند حاکی از آن است که مرزبانان ایرانی این مهاجران را دستگیر، شکنجه و سپس به سمت رودخانه هریرود راندند که منجر به غرق شدن شماری از آن‌ها شده است.
ایران پس از رسانه‌ای شدن این رویداد، با انتشار بیانیه‌‌ای، دخالت نیروهای مرزی خود در کشتار کارجویان افغان را رد کرد، اما دولت افغانستان دو هیئت جداگانه، یکی در سطح محلی هرات و دیگری در سطح دولت مرکزی برای بررسی آن تشکیل داد.
پلیس ایران هفته گذشته اعلام کرد که ۲۵ اردیبهشت / ۱۴ مه مسئولان مرزی ایران و افغانستان جلسه‌ای تشکیل دادند. در این جلسه نمایندگان پلیس ایران از مرزبانان افغانستانی درخواست کردند برای کنترل بیشتر بر مرزهای مشترک، پاسگاه‌های مرزی غیرفعال در افغانستان هرچه زودتر فعال شوند.
اشرف غنی و سرپرست وزارت خارجه افغانستان به‌تازگی از طریق ویدئو کنفرانس با خانواده‌های قربانیان این رویداد گفت‌وگو کرده و به آن‌ها اطمینان دادند که دولت و دستگاه دپیلماسی افغانستان کشتار کارجویان افغان را پیگیری می‌کنند.
آگاهان امور حقوقی افغانستان نیز این رویداد را نمونه‌ای آشکار از جنایت بشری دانسته‌اند.
احمد کروخی، وکیل دادگستری و مسئول کمیته امنیتی شورای ولایتی هرات و عضو کمیته بررسیکننده محلی، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح نقش مرزبانان ایرانی در بازداشت و قتل کارجویان افغان را تأیید کرد.
به گفته‌ی کروخی، تمامی اسناد، مدارک و شواهدی که نشانگر دست‌داشتن نیروهای مرزی ایران در کشتار کارجویان است، از سوی هیئت محلی، در اختیار هیئت مرکزی قرار گرفته و بازماندگان قربانیان، خواهان پیگیری جدی موضوع از سوی دولت افغانستان هستند. با این حال جزئیات یافته‌های هیئت محلی هرات منتشر نشده است.
برخی اعضای مجلس نمایندگان افغانستان نیز که عضو هیئت بررسیکننده دولت مرکزی‌اند، می‌گویند دولت ایران، باید در این مورد به ملت و دولت افغانستان پاسخ بدهد.
عبدالستار حسینی، عضو مجلس نمایندگان و عضو هیئت بررسیکننده دولت مرکزی افغانستان، با اشاره به چندین مورد قتل شهروندان افغانستان که پیش از این از سوی مرزبانان ایرانی صورت گرفته است، گفت اگر دولت و دستگاه دیپلماسی افغانستان مسئله کشتار کارجویان افغان را همه‌جانبه دنبال نکنند، او با همکاری اعضای مجلس نمایندگان و خانواده‌های قربانیان، از ایران در دادگاه بین‌المللی لاهه و سازمان ملل شکایت می‌کند.
به‌گفته حسینی، در گذشته موارد مشابه کشتار شهروندان افغان به دست نظامیان ایرانی از سوی حکومت ایران کتمان شد و حکومت افغانستان هم آن را دنبال نکرد.
روز گذشته، یکشنبه ۲۸ اردیبهشت / ۱۷ مه وزارت امور خارجه افغانستان اعلام کرد که ایران اسناد، مدارک و شواهد افغانستان در مورد شکنجه و غرق‌شدن کارجویان افغان را نپذیرفته است.
گران هیواد، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان گفت تحقیق در این مورد هم‌اکنون براساس قرارداد نیروهای مرزی ایران و افغانستان منعقده در سال ۱۳۳۵، به مراجع دیپلماتیک دو دولت سپرده شده است.
دولت افغانستان به‌خانواده هر یک از کشته‌شدگان این رویداد مبلغ ۱۰۰ هزار افغانی و به نجات‌یافتگان این رویداد نیز مبلغ ۵۰ هزار افغانی کمک کرده است.
پیش از این، موارد دیگری از قتل شهروندان افغانستان توسط نیروهای مرزی ایران رخ داده است. در سال ۱۳۹۲ خورشیدی، وابستگان ۱۳ شهروندان افغان که ادعا داشتند نظامیان ایرانی ۱۳ نفر را کُشته و اجسادشان را در شهر «تایباد» در نزدیکی مرز افغانستان دفن کرده‌اند، در مقابل کنسولگری ایران در هرات تظاهرات کردند.
بیشتر بخوانید:
