ادعای به رودخانه انداختن مهاجران افغان؛ سفر هیأت عالیرتبه ایران به کابل

قرار است که هیأت ایرانی برای بررسی حادثه غرق شدن مهاجران افغان امروز(سه شنبه ۶ خرداد/ جوزا) وارد کابل شود.

محسن بهاروند، معاون حقوقی وزیر خارجه ایران ریاست این هیأت را بر عهده دارد. رسول موسوی، دستیار وزیر خارجه و نماینده مرزبانی ایران نیز در این سفر آقای بهاروند را همراهی می‌کنند.

خبرگزاری ایرنا گزارش داده که هدف از سفر هیأت بررسی حادثه غرق شدن مهاجران افغانستانی در رودخانه هیرمند است.

چند روز قبل وزارت خارجه افغانستان اعلام کرد که بر اساس موافقتنامه کمیساران سرحدی ایران و افغانستان، منعقده در سال ۱۳۳۵ و به منظور تحقیقات همه جانبه پیرامون حادثه (۱۳ ثور/آردیبهشت) در امتداد مرز دو کشور، هیأت عالی رتبه دیپلماتیک ایران به کابل سفر خواهد کرد.

وزارت خارجه افغانستان افزوده بود که ریاست این هیأت را آقای بهاروند به عهده خواهد داشت.

• وزارت خارجه ایران: در تاریخ اعلام شده ورود اتباع افغان به خاک ایران گزارش نشده است
• وزیران خارجه افغانستان و ایران درباره بررسی ادعای به رودخانه انداختن شهروندان افغان گفتگو کردند

در خبرنامه وزارت خارجه افغانستان آمده بود که سفر هیأت عالیرتبه ایران به کابل و تحقیق مشترک روی اسناد و مدارک این حادثه، می‌تواند به روشن سازی جزییات آن، اخذ تصمیم‌های بعدی از سوی دو دولت و جلوگیری از تکرار حوادث مشابه در آینده کمک کند.

۲۹ ثور وزارت خارجه افغانستان اعلام کرده که دو هیات مرزی افغانستان و ایران تحقیق خود را درباره “به رودخانه انداختن مهاجرین افغان توسط مرزبانان ایرانی”، بر اساس موافقت‌نامه سال ۱۳۳۵ انجام دادند ولی هیات ایرانی اسناد، شواهد و مدارک طرف افغانستان را قبول نکرده‌اند.

این نهاد افزوده بود که با در نظر داشت این وضعیت، بر اساس مفاد موافقت‌نامه میان دو کشور، تحقیق به مراجع دیپلماتیک واگذار می‌شود که کمیساران افغانستان بر اساس موافقت‌نامه اسناد و مدارک را به مراجع دیپلماتیک سپرده‌اند.

چه رخ داده است؟

چند هفته پیش خبری منتشر شد که به نقل از برخی مقامات افغانستان و شاهدان گفته شده بود که مرزبانان ایرانی پس از شکنجه ۴۶ مسافر افغان، آنها را در روز ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ وادار به پریدن به داخل رودخانه هیرمند کردند.

محمد حمید طهماسی، رئیس هیأت تحقیق افغانستان روز شنبه (۲۷ ثور/اردیبهشت) در گفتگو با رئیس جمهوری افغانستان گفته بود که این حادثه بر اساس اسناد، مدارک، شواهد، ویدیوها، تصاویر و اقرار متضررین از نگاه فنی، حرفه‌ای و حقوقی و همچنان بر مبنای اسناد، کنوانسیون‌ها، لوایح و فیصله‌های بین‌المللی بررسی شده است.

آقای طهماسی در خصوص یافته‌های خود گفته بود که ۴۶ شهروند افغانستان وارد خاک ایران شده بودند که از این تعداد ۱۲ نفر کشته، ۱۷ نفر ناپدید است و ۱۷ تن دیگر نیز نجات یافته است. او گفته که قربانیان از ولایت‌های هرات و فاریاب هستند. اما ایران این اتهام را “قویا” تکذیب کرده است.

سخنگوی وزارت خارجه ایران رسما چنین حادثه‌ای را رد کرده و گفته بود “در تاریخ مورد نظر و در محدوده ادعایی چنان واقعه‌ای رخ نداده و مواجهه‌ای از هیچ نوع میان نیروهای جمهوری اسلامی ایران با اتباع افغان گزارش نشده است”.

سرانجام به دنبال مطرح شدن ادعاهای “به رودخانه انداختن شهروندان افغان”، مسئولان مرزی افغانستان و ایران به تاریخ ۲۵ ثور/اردیبهشت در جلسه مشترکی برای بررسی این موضوع شرکت کردند وبه دلیل قناعت بخش نبودن مداراک طرف افغانستان برای همتایان ایرانی شان، این پرونده به مراجع دپیلماتیک ارجاع شد.