۱ ساعت،۵۴ دقیقه
در چند هفته اخیر، خبرهای بسیاری از ابتلای برخی مقامات سیاسی و نظامی و چهرههای شناخته شده حکومتی در ایران به ویروس کرونا منتشر شد. خبرهایی که برخی تنها در حد یک خبر کوتاه ماند و در پیگیری آن مشخص شد یا تشخیص اولیه مثبت نبوده، یا خبر از اساس نادرست بوده است. اما در مورد برخی از مقامات هم که ابتلای آنان به کرونا اعلام شده است، دوران غیبت از عرصه عمومی طول کشیده و خبر قرنطینه و تحت درمان بودن آنها تائید شده است. درمانی که همیشه موفق نبوده است و در مواردی به مرگ مقام بیمار منجر شده است. در این گزارش به مقامات و چهرههای جمهوری اسلامی میپردازیم که به کرونا مبتلا شدهاند و به این پرسش پاسخ میدهیم که حکومت چگونه با خبر ابتلای کارگزارانش به این ویروس کشنده برخورد کرده است.
***
«یکی از مقامات عالیرتبه قضایی هم به ویروس کرونا مبتلا است، اسمش در لیستها نیست. در میان اسامی مقامات مبتلا به کرونا هم بیشتر اسم مقامات دولتی میآید. دعوای سیاسی که این بار هم همچون دفعات دیگر به قیمت جان مردم پیش میرود، الان هم در جریان است. هر دو طرف تلا میکنند طرف مقابل را ناتوانتر و نالایقتر نشان دهد. در روزهای آینده اسامی بیشتری هم منتشر خواهد شد.»
این گفتههای مقام دولتی جمهوری اسلامی مرتبط با ستاد ملی مدیریت و مقابله با ویروس کرونا ، تائیدی است بر اینکه ناتوانی دولت روحانی در مواجه موثر با بحران شیوع ویروس کرونا در کشور، نتیجه اجتنابناپذیر ساخت سیاسی است که به گفته همین مقام دولتی نه «بازتابدهنده حکومتی با تعاریف رایج در علوم سیاسی ولو ناکارآمد که شاهدی است بر ماهیت مافیایی هیات حاکمه است»
به گفته این مقام دولتی، جنگ سیاسی جاری بین دولت روحانی از یکسو و سپاه از سوی دیگر، اگرچه ادامه جنگ قدیمی بین دو پاره از حکومت اسلامی است اما اینبار این بازی بسیار خونین، دو تفاوت بزرگ با دفعات پیشین دارد. او به «ایران وایر» میگوید: «نخست اینکه این بار مردم بسیاری قربانی این بازی خونین میشوند. پیشتر به شما گفته بودم برآوردهای بدبینانه یکی از کمیتههای ستاد ملی مقابله کرونا آماری ۶ رقمی از مرگومیر به دست دادهاند. تفاوت مهم دوم هم این است که در دفعات پیشین، این دعوا در نهایت به زندانی شدن یا بیکاری موقت برخی از نفرات طرف دیگر منجر میشد اما اینبار مرگ در خانه مقامات را هم میزند و برخی از آنها را هم با خود میبرد.»
تا جایی که به کلیت نظام اسلامی مربوط میشود، هم دولت به عنوان بخش نیمه انتصابی و شبه انتخابی حاکمیت و هم بخش کاملا انتصابی آن که اکنون بیش از پیش در سپاه متجلی شده است، همه دست در دست هم برای دستکم ۱۶ روز وجود ویروس در ایران را انکار و خبرها درباره افراد مبتلا به کرونا را مخفی نگه داشتند.
اما پس از این مرحله، و با شیوع ویروس در قم و شروع مرگومیر، دستکم بخشهایی از دولت میخواهند با قرنطینه شهر قم جلو گسترش سریع ویروس را بگیرند و بخشی دیگر، سپاه و نهادهای مذهبی نزدیک به آن، مانع چنین قرنطینهای میشود.
اما پس از آن، در تلاش برای داشتن دست بالاتر در مقابله با ویروس کرونا، تقابل بین دو بال حاکمیت در جمهوری اسلامی تشدید شده است. تقابلی که هم ستاد ملی مدیریت و مقابله با ویروس کرونا را فلج کرده است و هم مانع تصمیمگیری موثر دولت در موارد جزییتر میشود. این تقابل را میتواند در شیوه اعلام نام مقامات مبتلا به ویروس کرونا هم دید.
بنا بر خبرهای تائید شده از سوی منابع حکومتی، تاکنون دستکم ۱۲ چهره سیاسی یا مقام و سفیر و نماینده سابق ایرانی در نتیجه ابتلا به کووید ۱۹ در ایران فوت کردهاند و نزدیک به ۴۳ نفر از مقامات و چهرههای سیاسی جمهوری اسلامی نیز یا بهبود یافتهاند یا در قرنطینه و در حال درمان هستند.
خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه، در لیستی که از مقامات مبتلا تهیه میکند، نامی از مقامات سپاهی که در نتیجه کرونا مردهاند یا به این ویروس مبتلا شدهاند نمیبرد و در مقابل رسانههای نزدیک به دولت روحانی نیز با دقت تلاش میکنند ابتلای مقامات دولت روحانی و به خصوص اسحاق جهانگیری به کرونا را مخفی نگه دارند و اطلاعات منتشر شده درباره آن را تکذیب کنند.
ایرانوایر پیشتر ۱۴ اسفند در گزارشی خبر ابتلای اسحاق جهانگیری به کرونا و قرنطینه بودن و تحت درمان بودن او را در منزل منتشر کرده بود و ۲۱ اسفند در گزارشی دیگر خبر داده بود که وضعیت عمومی او را رو به بهبود گذاشته است هرچند هنوز تحت درمان است. از قرنطینه جهانگیری که از روز ۹ اسفند در هیچ جلسهای دیده نشده است تا زمان انتشار این گزارش، ۱۳ روز میگذرد.
در میان مقامات دولت روحانی که در گزارش خبرگزاری فارس به نام آنان اشاره شده است نام ۲ وزیر، یک معاون رئیسجمهور و یک معاون وزیر هم دیده میشود. رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، علیاصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، معصومه ابتکار، معاون رئیسجمهوری در امور زنان و ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت هستند. در این جمع، وضعیت رحمانی و مونسان روبه بهبودی است و ابتکار و حریرچی هنوز در حال درمان هستند.
از میان نامهای لیست خبرگزاری فارس، سیدرضا صالحی امیری، رئیس کمیته المپیک، شخصا واکنش نشان داد و گفت سر کارش حاضر است، به کرونا مبتلا نشده و در قرنطینه نیست. عکسهایی هم که از او منتشر شد گواهی بر درستی ادعای قرنطینه نبودن او بود.
در این فهرست از چهرههای عضو نهادهای نزدیک یا منسوب به علی خامنهای، جز نامهای حسن شیخالسلام، از معاونان مجمع جهانی تقریب مذاهب و محمد میرمحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که بر اثر کرونا فوت کردهاند، نام محمد جواد ایروانی، معاون نظارت و حسابرسی دفتر رهبر جمهوری اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت هم آمده که وضعیت او رو به بهبودی ذکر شده است. در این لیست اما خبری از «حسین محمدی»، معاون بررسی دفتر رهبر جمهوری اسلامی نیست که به نوشته سحامنیوز به ویروس کرونا مبتلا شده و درگیری شدید ریوی دارد.
همچنین اسم ۵ نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی از جمله مجتبی ذوالنوری، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به عنوان مبتلا منتشر شده است که در حال بهبودی و یا تحت درمان هستند. هرچند شمار نمایندگان مبتلا به کرونا از نامهای درج شده در لیست خبرگزاری فارس بیشتر است. ۱۳ اسفند عبدالرضا مصری، نایب رییس مجلس تایید کرده بود که تست کرونای ۲۳ نماینده مثبت اعلام شده است. این هم در حالی که پیشتر محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهور، خبر ابتلای تعدادی از نمایندگان مجلس به کرونا را تکذیب کرده بود.
از راهیافتهها به مجلس جدید هم در لیست خبرگزاری فارس فقط به نام ۳ راهیافته اشاره شده که دو نفر از آنها فوت کردهاند و حال یکی از آنها هم روبه بهبودی است. اما از این جمع، علاوه بر سه نفر این لیست، میتوان به دو مبتلای دیگر، رجب رحمانی از حوزه انتخاباتی تاکستان و روحالله عباسپور از حوزه انتخاباتی بویین زهرا وآوج اشاره کرد. عباسپور چند روز پیش با انتشار ویدیویی خبر از بهبودی و ترخیص خود از بیمارستان داده است.
در لیست خبرگزاری فارس نام آن دسته از نیروهای سپاه که به کرونا مبتلا شدهاند دیده نمیشود. اما تا جایی که ما میدانیم از میان نیروهای سپاهی در ردههای مختلف تعدادی به ویروس کرونا مبتلا شده و برخی بر اثر آن مردهاند. برای نمونه علی آقازاده، فرمانده سابق بسیج و سپاه قدس گیلان و منتخب مردم رشت برای دوره جدید مجلس و حاج سعید خورشیدی، رییس بسیج صدا و سیمای قزوین به کرونا مبتلا شده و تحت درمان قرار گرفتهاند.
در مقابل فرزاد تذری، معاون سابق اداره سیاسی سپاه و از مسئولان سازمان اطلاعات سپاه و سرهنگ پاسدار عبدالله جعفرزاده فرمانده سپاه فریدونکنار از مقامات سپاه پاسداران هستند که در اثر بیماری ناشی از ابتلا به ویروس کرونا فوت کردهاند.
در میان سپاهیها، همچنین گفته شده رمضان پورقاسم فرمانده پیشین حفاظت اطلاعات نیروی زمینی سپاه پاسداران بر اثر کرونا فوت کرده است. مقامات سپاه و خانواده او این ادعا را رد کردهاند و مرگ آقای پورقاسم را ناشی از عوارض مجروحیت دوران جنگ دانستهاند. ادعایی که باتوجه به سابقه دروغگویی این مقامات در شرایط فعلی قابل راستیآزمایی نیست.
محمد حاجابوالقاسمی مسئول سازمان بسیج مداحان سپاه استان تهران از دیگر مقامات سپاهی است که گفته شده به علت جراحات شیمیایی دوران جنگ در بیمارستان بستری بوده و در روزهای اخیر به علت کرونا فوت کرده است. سرهنگ پاسدار رضا خازنیراد از کادرهای سپاه پاسداران در شهر قم هم بر اثر ابتلا به ویروس کرونا فوت کرد.
در میان نام مقامات غیردولتی مبتلا به ویروس کرونا، شاید نام مصطفی پورمحمدی، از معاونان وزارت اطلاعات در زمان کشتار ۶۷ و محمد جهانگیری، معاون سازمان نظام پزشکی و برادر اسحاق جهانگیری و اسماعیل نجار، وزیر پیشین کشور و رئیس فعلی سازمان مدیریت بحران کشور بیشتر به چشم میخورد. از این جمع، پورمحمدی پس از یک دوره بستری از بیمارستان مرخص شده است و محمد جهانگیری و اسماعیل نجار هنوز در قرنطینه هستند.
به گفته سخنگوی هیاترئیسه مجلس شورای اسلامی هم، از ۱۰۰ نفر نماینده مجلس که تست کرونا دادهاند تست پنج نفر مثبت بوده است. تاکنون محمود صادقی نماینده تهران در مجلس دهم، مجتبی ذوالنوری نماینده قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، معصومه آقاپور علیشاهی، نماینده شبستر در مجلس دهم، سکینه الماسی نماینده ماهشهر و منصوری نماینده ساوه اعلام کردهاند که مبتلا به کرونا هستند.
البته مشخص نیست که این نماینده ها جزو ۱۰۰ نفری بودهاند که در مجلس تست دادهاند یا خیر. تنها چیزی که با یقین میتوان گفت این است که جمهوری اسلامی در مقوله ویروس کرونا دستکم در دو مساله رکوردشکن است. نخست میزان ابتلا و مرگومیر در کادر درمانی درگیر با درمان و مراقبت از بیماران مبتلا به کرونا و دوم میزان بالای مقاماتی که در جمهوری اسلامی به ویروس کرونا مبتلا شدهاند.