واکسیناسیون کرونا در اسرائیل؛ تردید در کارآیی نوبت اول واکسن فایزر ‘دقیق نیست’

پروفسور اَش گفته بود “هنوز موارد بیماری شدید کاهش نیافته است” اما به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، “تاثیر کامل واکسن در حفاظت از بیماری بزودی مشاهده خواهد شد.”

پس از تزریق واکسن، زمان لازم است تا بدن ماده ژنتیکی ویروس را شناسایی و ایمنی لازم را ایجاد کند. مصونیت نتیجه تولید پادتن و “سلول‌های تی” است که از ورود ویروس به سلول جلوگیری می‌کنند و سلول‌های آلوده را از بین می‌برند.

ایمنی‌شناسان از جمله پروفسور دنی آلتمن استاد دانشگاه امپریال کالج لندن می‌گویند حداقل دو هفته و شاید هم بیشتر طول می‌کشد تا پس از تزریق واکسن کرونا ایمنی ایجاد ‌شود.

به گفته او برخی از افرادی که در هفته‌های اخیر در بیمارستان بستری شده‌اند اولین نوبت واکسن را دریافت کرده بودند اما ابتلای آنها نشانه موثر نبودن واکسن نیست.

با در نظر گرفتن زمانی که برای ایجاد مصونیت نیاز است و زمانی که لازم است افراد واکسینه نشده به ویروس آلوده شوند، دوره نهفتگی طی شود و علائم بیماری بروز کند، نباید انتظار داشت که کارآیی واکسن، حداقل تا یک ماه پس از آغاز واکسیناسیون در آمار ملی خود را نشان دهد.

کلالیت بزرگترین ارائه دهنده خدمات درمانی در اسرائیل که بخش بزرگی از جمعیت را تحت پوشش دارد، پرونده پزشکی دویست هزار فرد ۶۰ سال به بالا را که واکسینه شده‌اند با همین تعداد فرد واکیسنه‌نشده در همین محدوده سنی مقایسه کرده است.

این بررسی نشان داد که در دو هفته اول پس از اولین نوبت واکسن، درصد تست مثبت در هر دو گروه تقریبا یکسان بوده اما پس از دو هفته، ابتلای افراد واکسینه شده ۳۳ درصد کمتر بوده است.

به گفته پروفسور ران بالیچر مدیر ارشد تحقیقات نوآوری کلالیت و استاد بهداشت عمومی و مشاور دولت، مصونیت ۳۳ درصد از دریافت‌کنندگان واکسن ظرف دو هفته به معنی “محافظت سریع” است یعنی در این مدت کوتاه، ابتلا ۳۳ درصد کاهش یافته است.

با گذشت زمان، ابتلای افرادی که نوبت اول واکسن را دریافت کردند همچنان کاهش یافته است اما پروفسور بالینجر هنوز نمی‌تواند میران دقیق آن را تعیین کند چون جمعیت مورد مطالعه کافی نبوده است.

پروفسور استیون اوانز استاد دانشکده بهداشت و بیماری های گرمسیری لندن می‌گوید “مقایسه کارایی یک مطالعه میدانی از این نوع که خطاهای متعدد سوگیری بر آن تاثیر می‌گذارد، با کارایی کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده (مانند کارآزمایی‌های قبل از تایید واکسن) منطقی نیست.”

او می‌گوید این نتایج تقریبا مشابه کارآزمایی‌های بالینی فایزر است که واکسنش روی دهها هزار نفر آزمایش شد. در آن کارآزمایی‌ها تفاوت ابتلا بین افراد واکسینه شده و نشده پس از دو هفته شروع به ظهور کرد و این تفاوت تا صد روز بعد از نوبت اول واکسن مرتب بیشتر شد.

واکسیناسیون عمومی در اسرائیل از ۱۹ دسامبر (حدود یک ماه قبل) آغاز شده و پس از ده روز، ده درصد از جمعیت کشور نوبت اول واکسن را دریافت کردند. تاکنون نیم میلیون از جمعیت ۹ میلیونی اسرائیل، یعنی بیش از ۲۰ درصد شهروندان، هر دو نوبت واکسن فایزر را دریافت کرده‌اند.

پروفسور بالیچر معتقد است کاهش بیماری شدید همین روزهای آینده در سراسر اسرائیل مشاهده خواهد شد.

شرکت فایزر انتظار دارد تزریق هر دو نوبت واکسن افراد را تا ۹۵ درصد از ابتلا محافظت کند اما حتی کارآیی کمتر هم به معنی تفاوت بین زنده ماندن و جان‌باختن است.

واکسن آنفلوآنزا ۴۰ تا ۶۰ درصد دریافت‌کنندگان را مصون می‌کند ولی همین، هر سال جان صدها هزار نفر را نجات می‌دهد.

پروفسور اوانز می‌گوید: “کارآیی واکسن در کاهش تعداد مبتلایان شناسایی شده احتمالا آن قدر مهم نیست که کارایی آن در کاهش موارد بستری و مرگ.”

به گفته او واکسیناسیون، افراد بیشتری را از ابتلا به بیماری شدید که نیاز به بیمارستان داشته باشند محافظت می‌کند اما نرخ ابتلا بتنهایی نمایانگر آن نیست. به عنوان مثال بررسی کلالیت بین بیماری خفیف یا بدون علامت یا بیماری شدید و حتی مرگ تفاوتی قائل نمی‌شود.

دولت بریتانیا به این نتیجه رسیده که بهتر است جمعیت بیشتری را با نوبت اول واکسینه کند تا جمعیت کمتری را در دو نوبت، بنابراین نوبت دوم را به تعویق انداخته است. در حال حاضر فاصله بین دو نوبت در بریتانیا به جای سه یا چهار هفته، تا دوازده هفته تعیین شده است.

به گفته پروفسور اوانز “گزارش‌هایی که از اسرائیل رسیده شواهد کافی برای اینکه این تصمیم دولت بریتانیا درست نبوده ارائه نمی‌کنند.”